:
ชื่อ: กลุ่มทอผ้าตีนจกกี่ทอมือบ้านหนองปลาสวาย
8 ก.ย. 2558
รายละเอียด:
ประวัติความเป็นมาของกลุ่มทอผ้าตีนจกกี่ทอมือบ้านหนองปลาสวาย
กลุ่มทอผ้าตีนจกกี่ทอมือบ้านหนองปลาสวาย ตำบลหนหองปลาสวาย อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน เกิดจากการรวมกลุ่มที่มีแนวคิดที่จะอนุรักษ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งได้ให้ความหมายว่า
"ตีน เป็นภาษาพื้นบ้านแปลว่า ชายผ้าถุงของผู้หญิง คำว่า จก เป็นผ้าพื้นบ้าน แปลว่า การล้วงหรือเอามือสอดเข้าไป การทอผ้าตีนจกจะทำด้วยมือโดยใช้มือล้วงฝ้ายหรือจกฝ้ายให้ได้ผ้าเป็นผืน "
เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ.2537 จากผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้าน 4 คนที่มีแนวคิดเดียวกันได้แก่
1.นางดา สุยะสาม
2.นางมูล ทาบ้านแป้น
3.นางศรีบุตร วงศ์สุภา
4.นางจันทร์แก้ว เป็งปันมา
กลุ่มคนทั้งสี่คนรวมกลุ่มกันเริ่มต้นทอผ้าจกที่บ้านของแม่ดา สุยะสาม โดยได้นำผ้าลายเก่าแก่ที่ได้รับสืบทอดมาจากบรรพบุรุษมาแกะลายผ้าและได้ไปเรียนรู้ ฝึกการทอผ้าตีนจกลายใหม่ที่ อ.ดอยเต่า จ.เชียงใหม่ นำมาผสมผสานกันแล้วได้ลายผ้าใหม่เกิดขึ้น ความต้องการลายผ้ายังไม่เพียงพอ แม่ดา สุยะสาม ได้ไปเยี่ยมญาติที่จังหวัดแพร่ ไปพบคนทอผ้าตีนจกจึงขออนุเคราะห์ให้สอนลายโดยกลับมาชักชวนคนทอผ้าด้วยกันไปฝึกเรียน แม่ดา สุยะสาม ใช้เงินส่วนตัวเหมารถให้ จึงได้เรียนรู้การจกลายผ้าเพิ่มขึ้น นำผ้าตีนจกที่ทอได้มาใช้เองและจำหน่ายกับผู้ที่สนใจในหมู่บ้านและชุมชนใกล้เคียง เริ่มมีผู้สนใจและมีการสั่งจองเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากมีลวดลายที่สวยงามและประณีตแปลกตา ทำให้เกิดรายได้เสริมให้กับครอบครัว ถึงแม้จะไม่มากนักแต่ด้วยใจรักและชื่นชอบการทอผ้าเรื่อยมา และมีผู้สนใจมาฝึกทอผ้าเพิ่มขึ้น
ในปี พ.ศ.2540 จึงได้มีการจัดตั้งเป็นกลุ่มทอผ้าตีนจกกี่ทอมือบ้านหนองปลาสวาย โดยย้ายจากการทอผ้าที่บ้าน นางดา สุยะสามมาใช้ศูนย์แม่บ้านหนองปลาสวายเป็นการชั่วคราวต่อมาย้ายมาปรับปรุงยุ้งฉางข้าวประจำหมู่บ้านซึ่งไม่ได้ใช้แร้วเป็นที่ตั้งของกลุ่มทอผ้าตีนจก องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาสวายเห็นความสำคัญและส่งเสริมสนับสนุน จึงได้จัดสรรงบประมาณสนับสนุนช่วยเหลือในด้านอุปกรณ์คือ กี่ ฟืม และฝ้ายเพื่อใช้ในการทอผ้าของกลุ่มทำให้สมาชิกในกลุ่มมีรายได้ มีอาชีพเสริม
กลุ่มทอผ้าตีนจกมีความสนใจและต้องการลายผ้าแบบใหม่ๆให้หลากหลายมากยิ่งขึ้น จึงได้ของบประมาณ
สนับสนุนจากศูนย์ศึกษานอกโรงเรียนไปศึกษาดูงานที่จังหวดเชียงราย อำเภอเชียงของ ทั้งในเรื่องวิธีการ ขั้นตอนการทอผ้า การจกลวดลาย จึงได้นำมาปรับปรุง วิธีการ ขั้นตอนการทอผ้าและได้ลวดลายผ้าทอตีนจกมาจัดทำ ทำให้มีผ้าตีนจกที่หลากหลายลวดลายมีความละเอียด ประณีต สวยงามเพิ่มมากขึ้น
ปัจจุบันนี้กลุ่มทอผ้าตีนจกมีรายได้จากการจำหน่ายผ้าตีนจกกับบุคคลทั่วไปทั้งในท้องถิ่นต่างถิ่น คนต่างประเทศ และเป็นสินค้า OTOP ประเภทผลิตภัณฑ์ผ้าทอประจำตำบลหนองปลาสวาย นอกจากนี้ผ้าตีนจกที่ทอได้ทั้งหมด ทั้งผ้าที่ทอจากเส้นใย เส้นใสประดิษฐ์ และทอจากเส้นไหม ส่งให้กับโครงการพระราชดำริสาขาลุ่มน้ำปิง ซึ่งได้รับไว้ทั้งหมด จึงทำให้มีรายได้ตลอดปี
สิ่งน่ารู้เกี่ยวกับผ้าตีนจก
ผ้าตีนจก เป็นผ้าทอของชาวบ้านที่ทอขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำไปใช้เชิงผ้าถุงหรือซิ่น ซึ่งมีลวดลายที่สวยงามแสดงถึงฐานะของผู้สวมใส่ ผ้าตีนจกเป็นผ้าที่ทอด้วยมือ ซึ่งตีนจก หมายถึง ตีนหรือเชิงของผ้าถุง จก คือการล้วง รวมกันหมายถึงเชิงผ้าถุงโดยใช้วิธีการล้วง ผลิตจากเส้นไหม ฝ้าย และใยประดิษฐ์
ในปี พ.ศ.2540 จึงได้มีการจัดตั้งเป็นกลุ่มทอผ้าตีนจกกี่ทอมือบ้านหนองปลาสวาย โดยย้ายจากการทอผ้าที่บ้าน นางดา สุยะสามมาใช้ศูนย์แม่บ้านหนองปลาสวายเป็นการชั่วคราวต่อมาย้ายมาปรับปรุงยุ้งฉางข้าวประจำหมู่บ้านซึ่งไม่ได้ใช้แร้วเป็นที่ตั้งของกลุ่มทอผ้าตีนจก องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปลาสวายเห็นความสำคัญและส่งเสริมสนับสนุน จึงได้จัดสรรงบประมาณสนับสนุนช่วยเหลือในด้านอุปกรณ์คือ กี่ ฟืม และฝ้ายเพื่อใช้ในการทอผ้าของกลุ่มทำให้สมาชิกในกลุ่มมีรายได้ มีอาชีพเสริม
กลุ่มทอผ้าตีนจกมีความสนใจและต้องการลายผ้าแบบใหม่ๆให้หลากหลายมากยิ่งขึ้น จึงได้ของบประมาณ
สนับสนุนจากศูนย์ศึกษานอกโรงเรียนไปศึกษาดูงานที่จังหวดเชียงราย อำเภอเชียงของ ทั้งในเรื่องวิธีการ ขั้นตอนการทอผ้า การจกลวดลาย จึงได้นำมาปรับปรุง วิธีการ ขั้นตอนการทอผ้าและได้ลวดลายผ้าทอตีนจกมาจัดทำ ทำให้มีผ้าตีนจกที่หลากหลายลวดลายมีความละเอียด ประณีต สวยงามเพิ่มมากขึ้น
ปัจจุบันนี้กลุ่มทอผ้าตีนจกมีรายได้จากการจำหน่ายผ้าตีนจกกับบุคคลทั่วไปทั้งในท้องถิ่นต่างถิ่น คนต่างประเทศ และเป็นสินค้า OTOP ประเภทผลิตภัณฑ์ผ้าทอประจำตำบลหนองปลาสวาย นอกจากนี้ผ้าตีนจกที่ทอได้ทั้งหมด ทั้งผ้าที่ทอจากเส้นใย เส้นใสประดิษฐ์ และทอจากเส้นไหม ส่งให้กับโครงการพระราชดำริสาขาลุ่มน้ำปิง ซึ่งได้รับไว้ทั้งหมด จึงทำให้มีรายได้ตลอดปี
สิ่งน่ารู้เกี่ยวกับผ้าตีนจก
ผ้าตีนจก เป็นผ้าทอของชาวบ้านที่ทอขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำไปใช้เชิงผ้าถุงหรือซิ่น ซึ่งมีลวดลายที่สวยงามแสดงถึงฐานะของผู้สวมใส่ ผ้าตีนจกเป็นผ้าที่ทอด้วยมือ ซึ่งตีนจก หมายถึง ตีนหรือเชิงของผ้าถุง จก คือการล้วง รวมกันหมายถึงเชิงผ้าถุงโดยใช้วิธีการล้วง ผลิตจากเส้นไหม ฝ้าย และใยประดิษฐ์
รูปภาพ/ไฟล์เอกสาร
